508. Limburgs Boekjuweel

EEN SPANNENDE VERKENNINGSTOCHT
De journalist en boekenliefhebber Jos Stijfs maakte in de jaren tachtig van de vorige eeuw een spannende verkenningstocht langs de belangrijkste Limburgse bibliotheken. Hij deed daarvan verslag in Limburgs Boekjuweel, een wekelijkse rubriek in Dagblad De Limburger. die ruim honderd afleveringen kende en twee jaar lang, van 24 augustus 1982 tot 10 november 1984, een groot lezerspubliek wist te boeien. Stijfs legt in zijn stukjes een grote nieuwsgierigheid aan de dag. Telkens opnieuw weet hij, naar aanleiding van een kostbaar boek dat hij toevallig in handen krijgt, iets leuks te vertellen. Hij is een vasthouden speurder, die daarvoor met bijzondere vondsten wordt beloond. Hij is een onnavolgbaar snuffelaar, die met weetjes komt die zelfs deskundige lezers kunnen verrassen. Hij heeft een fijne neus voor antiquarische bijzonderheden die hij met aanstekelijke hartstocht en zonder duurdoenerij gul over de argeloze lezer uitstort. En hij heeft een brede belangstelling: de lezer komt via Stijfs in contact met historische kook- en kruidenboeken, liedboekjes en atlassen, lokale almanakken en vroomheidgeschriften, bijbels en politieke traktaten, pamfletten en literaire verpozingen, monumentale studieboeken, piepkleine reisgidsen en vooral veel bronnen voor regionale geschiedenis. Vrijwel altijd plaatst Stijfs die oude drukken in een brede en voor een groot publiek toegankelijke context. Hij heeft oog voor details maar maakt van zijn Boekjuweel geen al te erudiete of specialistische boekengeschiedenis. Het oude boek is voor Stijfs in eerste instantie een verhaal dat driftig wordt nagespeurd en vervolgens op onderhoudende wijze doorverteld. Mede door de keus van sfeervolle illustraties weet Stijfs de aandacht van een groot publiek, dat van huis uit weinig met het oude boek op heeft maar wel elke week verlekkerd zijn krantenrubriek opslaat, op de boekjuwelen te vestigen. Het is tekenend voor de geest van de jaren tachtig, dat Stijfs zijn veelgelezen rubriek al weer na twee jaar heeft moeten afsluiten. Voor zijn gevoel was hij nog maar nauwelijks begonnen met zijn bibliofiele ontdekkingstochten, maar voor de redactie van de krant werd het tijd voor een andere rubriek. De stukjes van Stijfs delen in het lot van de boeken die hij beschrijft: ze worden door enkelen gekoesterd maar raken al snel onvindbaar en verzinken in een vergeelde vergetelheid. De auteur zelf bewaarde de stukjes in enkele plakboeken en ontdekte tot zijn ontzetting, enkele jaren na het beëindigen van de rubriek, dat het Boekjuweelarchief -een paar schoenendozen met meer dan honderd foto's! door de krant per ongeluk bij het vuilnis was gezet. Ongeveer de helft van de illustraties wist hij nog te redden. Naar de mening van verschillende boekenliefhebbers verdienen de Boekjuwelen een beter lot. Dirk Jansen, beleidsmedewerker collecties van de Stadsbibliotheek Maastricht, heeft het idee geopperd en collega-conservatoren van Limburgse bibliotheken gevraagd of ze wilden meewerken aan een bundeling van de Boekjuwelen. Na zoveel jaar vergetelheid leek dit bijna een rebelse daad. Het is in hun ogen tijd voor een herwaardering van de oude boekencollecties. Het is en blijft ook nodig om publieke aandacht te vragen voor het lot van deze collecties, die een zorgvuldig beleid van conservering en beheer verdienen. En zijn de Boekjuwelen niet een welsprekend getuigenis van het belang daarvan?

Verlaagde prijs